اولین بخش از فصل پنجم، نتیجه‌گیری از پایان نامه انجام شده است. مانور زیادی روی نتایج  پایان نامه باید انجام شود. توصیه می‌شود این نتیجه‌گیری در دو بخش نگاشته شود:

برجستگی‌های پایان نامه

در این بخش، برتری‌های و قابلیت‌های منحصر به فرد پایان نامه ارائه می‌شود. در واقع این بخش، بدون اشارۀ مستقیم به نتایج به‌دست آمده به‌طور کلی، مزایا و برتری‌های پایان نامه را گزارش می‌کند. این گزارش در کمتر از یک صفحه و متفاوت از بخش نوآوری پایان نامه بوده که در پروپوزال و فصل اول پایان‌نامه نوشته شده است.

بررسی نتایج

در غالب موارد، داوران تنها چند قسمت از پایان‌نامه را مطالعه کرده و بر مبنای آن، پایان نامه را ارزیابی می‌کنند. یکی از این بخش‌ها، نتیجه‌گیری است. بنابراین، این بخش باید با دقت و وسواس زیاد نوشته شود.

دومین قسمت از بخش نتیجه‌گیری، بررسی و تحلیل نتایج است. دقت شود، نتیجه‌گیری پایان نامه بخشی هست که در جلسۀ دفاع مطرح و در صورت استخراج مقاله از پایان‌نامه، عینا در مقاله ارائه می‌شود. در غالب موارد، داوران تنها چند قسمت از پایان‌نامه را مطالعه کرده و بر مبنای آن، پایان نامه را ارزیابی می‌کنند. یکی از این بخش‌ها، نتیجه‌گیری است. بنابراین، این بخش باید با دقت و وسواس زیاد نوشته شود. استانداردترین حالت ممکن برای این بخش به این صورت نوشته می‌شود:

مطلع

معمولا دو صورت برای شروع نگارش نتیجه‌گیری وجود دارد. در حالت اول، هدف اصلی پایان نامه در قالب یک جمله در ابتدای نتیجه‌گیری قید می‌شود.

در حالت دوم، ابتدا طرح موضوعی از پایان نامه شده و سپس پیشنهاد اصلی پایان نامه ارائه می‌شود.

همان‌طور که از دو حالت فوق مشخص است، در حالت دوم توضیحات ابتدایی مطرح و سپس پیشنهاد اصلی پایان نامه ارائه شد.

پیشنهاد می‌شود که از حالت اول برای نگارش مطلع نتیجه‌گیری استفاده شود. چرا که اساس نیازی به طرح موضوع نبوده و بهتر است مانور روی متن اصلی باشد.

متن اصلی

همان طور که از نام آن پیداست، حجم اصلی نتیجه گیری را به خود اختصاص می‌دهد. تحلیل و بررسی نتایج در این بخش از نتیجه‌گیری انجام می‌شود.

تکنیک‌های نگارش متن اصلی نتیجه‌گیری

برای نگارش متن اصلی نتیجه‌گیری، به این توصیه‌ها توجه داشته باشید:

رایج‌ترین اشتباه در نگارش نتیجه‌گیری، کپی کردن متن نوشته شده در نتایج پایان نامه در نتیجه گیری است. نتیجه‌گیری باید تحلیل و بررسی نتایج باشد، به‌گونه‌ای که خواننده با مطالعه آن به صورت مقایسه‌ای و کلی، پی به نتایج حاصل از پایان نامه ببرد.

توصیه می‌شود که در نگارش بخش‌های مختلف، از جملات کوتاه و صریح استفاده شود. بهتر است برای برجسته‌سازی و تفکیک نتایج از هم، نتایج پاراگراف‌های مجزا ارائه شود. افعال بکار رفته در نتیجه‌گیری به صورت ماضی است.

پیشنهادات

آخرین بخش از فصل پنجم به پیشنهاد برای کارهای آینده اختصاص دارد. هدف اصلی از نگارش این بخش، ارائه افقی برای پایان نامه های بعدی است. این پیشنهادات باید به صورت معقول و منطقی نوشه شود. از نگارش پیشنهادات بلندپروازانه یا سهل الوصول جداً خودداری شود. برای هر پایان نامه تعداد سه تا پنج پیشنهاد کافی به نظر می‌رسد.

نگارش این بخش باید با در نظر گرفتن سه قید انجام شود:

اهداف

بهتر است پیشنهاد یا پیشنهاداتی در زمینه اهداف پایان نامه ارائه شود. اهدافی که بخشی از آن در پایان نامه به دست آمده و پیشنهاد می‌شود سطح اهداف ارتقاء یابد.

نتایج پایان نامه

با توجه به نتایج به دست آمده در فصل چهارم، پیشنهاداتی در زمینۀ بهبود این نتایج با اصلاح روش پایان نامه و… ارائه شود.

محدودیت‌های پایان نامه

پیشنهاد برای چشم‌پوشی از برخی از محدودیت‌های پایان نامه را می‌توان از پیشنهادات پایان نامه دانست.

تنظیم منابع و مراجع

هر پایان نامه ای دارای مجموعه‌ای از منابع و مراجع است. یکی از پارامترهای مؤثر در ارزیابی اعتبار هر پایان نامه، اعتبار مراجع مورد استفاده در آن است. استفاده از مراجع معتبر، نشان از مبنای علمی بالای پایان نامه دارد. از این رو، باید در انتخاب مراجع، دقت و وسواس کافی داشت. نکته قابل ذکر اینکه، اساساً دو شیوه برای ارجاع وجود دارد:

علوم پایه و فنی مهندسی (MLA)        علوم انسانی (APA)

سرقت ادبی:

نقل قول

در صورت استفاده مستقیم از سخنان فرد دیگر باید حتماً عبارت مذکور در داخل گیومه نوشته شده و مرجع آن نیز قید شود.

استفاده از نتایج دیگران

هر گونه استفاده از نتایج پژوهش های دیگران به هر عنوان (شکل، جدول و…) هر چقدر هم که کوچک و جزئی باشد، باز هم ارجاع داده شود.

استفاده از جملات قبلی مقالات خودتان

در صورتی که قبلا کتاب یا مقاله‌ای توسط نویسنده پایان نامه منتشر شده باشد و نویسنده در متن پایان نامه خود از آن استفاده کند، باید ارجاع دهد.

ارجاع‌دهی در متن

در این بخش، نحوه معرفی و اشاره به مرجع در داخل متن مورد بررسی قرار می‌گیرد. ابتدا چند نکتۀ اولیه را با هم مرور می‌کنیم.

در صورتی که گفته فردی عینا در متن مورد استفاده قرار بگیرد، باید از «» استفاده شود. برای این حالت، بسته به اینکه نام گوینده در داخل عبارت یا خارج آن باشد، دو صورت نگارش وجود دارد. در معرفی مراجع دقت شود، نگارش «در مرجع []» اشتباه است بایستی به صورت «در[]» نگاشته شود.

می‌توانید به مقالات در حال چاپ نیز ارجاع دهید. اما به جای جلد و شماره صفحه باید از DOI استفاده کرد. DOI، مخفف عبارت Digital Object Identifier است که این عدد نشان دهندۀ یک سند دیجیتالی است که به صورت آنلاین در اینترنت قرار گرفته است.

معمولاً مجلات معتبر قبل از چاپ رسمی مقاله در قالب جلد و شماره، مقاله را به صورت آنلاین بدون شماره جلد و شماره صفحه قرار می‌دهند. این کار برای دسترسی سریع‌تر سایر افراد به مقاله‌هایی است که هنوز موقع چاپ آن‌ها نرسیدده است. معمولاً در این شرایط شماره DOI به مقاله داده می‌شود، که می‌توان موقع ارجاع دادن به مقاله آنلاین آن را ذکر کرد. توجه کنید که این عدد مختص به یک مقاله خاص و غیرقابل تکرار است.

الف) علوم پایه و فنی مهندسی

در این رشته‌ها، مراجع شماره‌گذاری می‌شوند. اولین مرجع مورد استفاده، مرجع شماره ۱ بوده و به همین ترتیب، براساس توالی استفاده شده در متن، شماره‌گذاری می‌شود. شماره مراجع در داخل [] نوشته می‌شود. اگر در متنی از بیش از یک مرجع الهام گرفته شده باشد، از «،» بین شماره مراجع استفاده می‌شود. در صورتی که مراجع مورد استناد برای یک متن، بیش از یک مرجع و به صورت متوالی باشد، از «-» استفاده می‌شود.

ب) علوم انسانی

در ارجاع‌دهی در پایان‌نامه‌های رشته‌های علوم انسانی، نوع نگارش با توجه به تعداد نویسندگان مرجع متفاوت است. برای یک نویسنده، الگوی مشابه با نقل‌قول مستقیم استفاده می‌شود. برای بیش از یک نویسنده نیز، باید از قالب‌های زیر استفاده شود.

دو نویسنده:

در این حالت، نام خانوادگی هر دو نویسنده با ذکر کلمه «و» بین آن‌ها نوشته شده و سپس سال انتشار سند قید می‌شود.

سه تا پنج نویسنده:

در این حالت برای بار اولی که به این منبع ارجاع می‌دهید، باید نام تمام نویسندگان را به طبق نمونه ذکر می‌کنید. به نحوه استفاده از ویرگول و کلمه «و» توجه کنید.

تقاضای بالای توان راکتیو در شبکه قدرت منجر به افت ولتاژ، تضعیف ضریب توان و احتمال وقوع تلفات بالا می‌گردد. (کریمی، شایقی و فرهادی، ۱۳۹۰)

در صورتی که نیاز به استفاده مجدد از این منبع بود، کافی است تنها نام نویسنده اول را ذکر کرده و به جای نام سایر نویسندگان از کلماتی نظیر «همکاران» و «سایرین» استفاده کنید.

در ادامه کرمی و همکارانش (۱۳۹۰) تاکید کرده اند که…

شش نویسنده یا بیشتر:

در این حالت، در هر جای متن خود که نیاز به استفاده از منبع داشتید، باید از قالب اسم نویسنده اول به همراه «همکاران» و «سایرین» استفاده کنید (مانند نمونه قبل).

سازمان به عنوان نویسنده:

اگر سند منتشر شده، محصول یک سازمان یا ارگان بوده و فاقد اسم نویسنده باشد، عنوان رسمی ارگان یا سازمان مربوطه، به عنوان نویسنده نوشته می‌شود. در صورتی که سازمانی دارای عنوان مخفف رسمی باشد، می‌‌توان در اولین بار از عنوان کامل و در دفعات بعد از عنوان مخفف استفاده کرد. یعنی در اولین ارجاع مثلا نوشته می‌شود:

نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران [ناجا]، ۱۳۹۲

در ارجاعات بعدی

ناجا، ۱۳۹۲

ارجاع به بیش از یک مرجع:

در صورتی که یک متن واحد دارای بیش از یک مرجع باشد، از الگوی زیر استفاده می‌شود. به استفاده از “،” و “؛” دقت شود.

تقاضای بالای توان راکتیو در شبکه قدرت منجر به افت ولتاژ، تضعیف ضریب توان و احتمال وقوع تلفات بالا می‌گردد. (کریمی، ۱۳۹۰؛ حسین زاده، ۱۳۹۲)

دو نویسنده با نام خانوادگی مشابه:

در صورتی که می‌خواهید منابعی را توسط دو نویسنده با نام خانوادگی مشابه رفرنس دهید، کافی است حرف اول اسم آن‌ها را برای جلوگیری از تداخل ذکر کنید.

تقاضای بالای توان راکتیو در شبکه قدرت منجر به افت ولتاژ، تضعیف ضریب توان و احتمال وقوع تلفات بالا می‌گردد. (م.کریمی، ۱۳۹۰؛ ک.کریمی، ۱۳۹۱).

اجزاء مختلف مرجع

معمولا، رایج ترین نوع اسناد بکار رفته در پایان نامه های علمی عبارتند از: کتاب (تالیف و ترجمه)، مقاله (ژورنال و کنفرانس)، پایان نامه و آدرس اینترنتی. به طور کلی، اجزای مختلف مرجع در پایان نامه، شامل موارد زیر است:

نام نویسنده

عنوان مقاله/ کتاب

نام ناشر، ژورنال و کنفرانس

سال نشر

جلد و شماره یا نسخه

شماره صفحات

در مقاله بعدی به بررسی و توضیح تفصیلی هر کدام از این اجزاء خواهیم پرداخت.

منبع :گروه تحقیقاتی نخبگان برتر- مشاوره پایان نامه – مشاوره مقاله – مشاوره پروپوزال